BBT – Bắt đầu từ tháng 11/2020 này, trang web Fountain of Light sẽ có loạt bài Tiếng Anh theo dòng thời sự, với mục đích giúp các bạn luôn học hỏi và cập nhật khả năng tiếng Anh của mình một cách nhẹ nhàng thông qua việc theo dõi tin tức thời sự. Và trong tháng 11 này cũng như vài tháng sắp tới, việc bầu cử tổng thống Mỹ chắc chắn là vấn đề thời sự nóng bỏng nhất trên trường quốc tế.
Nhân tiện, xin nói thêm vài giòng về việc học tiếng Anh. Một bí quyết mà ai cũng biết là phải tiếp xúc với ngôn ngữ này đều đặn, nếu không được hàng ngày thì ít nhất cũng phải hàng tuần. Với những bạn xem tiếng Anh là một nghề – ví dụ, các sinh viên chuyên ngữ, các giáo viên tiếng Anh, các nhà báo, hoặc nhân viên văn phòng thường xuyên phải tiếp cận với tiếng Anh – thì điều này chẳng có gì mới mẻ. Nhưng đối với các bạn mà nghề nghiệp không đòi hỏi phải sử dụng tiếng Anh thường xuyên thì rõ ràng việc giữ được trình độ tiếng Anh đã học ở nhà trường vô cùng khó khăn nếu không có sự trợ giúp. Vì thế, loạt bài này là nhằm cung cấp sự trợ giúp cần thiết đó cho tất cả những ai yêu thích tiếng Anh. Hy vọng nó sẽ giúp ích cho tất cả các bạn đọc của trang web FLC này.
—————–
Kết quả bầu cử tổng thống Mỹ xem ra đã kết thúc. Tất cả các hãng truyền thông lớn của Mỹ và thế giới đều đã loan tin về việc thắng cử của ông Biden, kể cả báo chí Việt Nam. Một số nguyên thủ quốc gia cũng đã có thư hoặc phát biểu chúc mừng tổng thống tân cử của nước Mỹ trên truyền hình.
Việc công bố ai sẽ là tổng thống Mỹ trong nhiệm kỳ tới vẫn chưa được thực hiện một cách chính thức nhưng xem ra chỉ còn là vấn đề thủ tục, chứ trên thực tế Trump có vẻ chẳng còn cửa nào để trở thành tổng thống Mỹ trong nhiệm kỳ tiếp theo nữa. FOUR MORE YEARS chỉ còn là một ước mơ trong lòng những người ủng hộ Trump mà thôi.
Vì vậy trong những ngày tới báo chí sẽ không còn quá tập trung vào việc đếm phiếu tại các bang nữa, mà sẽ tập trung trả lời câu hỏi: Will Trump concede?
Có lẽ nhiều bạn đã biết từ concede này rồi. Vâng, nó thường được dịch sang tiếng Việt là nhượng bộ. Bạn nào giỏi Ngữ pháp tiếng Anh – hoặc chính là giáo viên tiếng Anh – thì sẽ biết một từ phái sinh của từ này là concession tức là sự nhượng bộ (adverbial clause of concession – mệnh đề trạng từ chỉ sự nhượng bộ). Một ví dụ của loại mệnh đề này là Even though he was very hard-working…(he still could not pass the exam, chẳng hạn thế).
Nhưng trong trường hợp của Trump thì dịch concede là “nhượng bộ” xem ra không chính xác lắm. Vì từ nhượng bộ trong tiếng Việt có nghĩa là chịu nhường nhịn hoặc thiệt thòi về phía mình (do tự nguyện hoặc bị ép) để mọi việc êm đẹp. Còn trong tiếng Anh thì trong trường hợp này từ concede có một nghĩa rất rõ ràng, đơn giản, như các bạn sẽ thấy trong định nghĩa dưới đây:
After the votes have been counted, one candidate traditionally concedes the election to his or her opponent by giving a concession speech. Sau khi phiếu bầu đã được kiểm đếm, một trong hai ứng viên sẽ tuyên bố thua cuộc trước đối thủ của mình bằng một bài phát biểu tuyên bố thua cuộc.
(Nguồn: https://www.merriam-webster.com/dictionary/concede)
Vâng, concede ở đây phải được dịch là tuyên bố thua cuộc trước khi có công bố chính thức. Tất nhiên pháp luật Mỹ không quy định điều này, và khi chưa có công bố chính thức thì ông Biden vẫn chưa đương nhiên là Tổng thống Mỹ. Nhưng việc tuyên bố thua cuộc khi thấy rằng mình chắc chắn sẽ thua (dù phiếu chưa được đếm hết) lâu nay vẫn là truyền thống của nền chính trị Mỹ. Nó cho thấy một tinh thần thượng võ trong chính trị, khi tranh cử thì hết mình giành thắng lợi nhưng cũng biết rõ mình rất có thể thua, vì rõ ràng chỉ có một bên có thể thắng. Vì vậy, khi mình thua thì vui vẻ chấp nhận và chúc mừng phía bên kia, để sau đó còn nhìn nhau và cùng chung sống, cùng làm việc, chứ không rơi vào tình trạng hằn học, thù hận đến suốt đời.
Vậy nên câu hỏi mà báo chí sẽ tập trung vào khai thác trong những ngày tới sẽ là: Trump có sẽ tuyên bố thua cuộc hay không? (Will Trump concede?) Và giả sử điều này sẽ xảy ra thì bạn nghĩ ông ấy sẽ nói gì trong bài phát biểu thua cuộc (concession speech) của mình? Chà chà, cũng rất khó đoán, đúng không các bạn?
Dù gì thì điều đó cũng chẳng liên quan đến chúng ta. Tốt nhất là các bạn tận dụng cơ hội này mà học tiếng Anh đi là hơn, hi hi…
TS Vũ Thị Phương Anh